با سلطه مجدد طالبان در افغانستان، جمهوری اسلامی ایران طرح کشیدن دیوار و انسداد مرزی در شرق این کشور را با جدیت دنبال می‌کند تا تهدید تروریسم، قاچاق انسان و مواد مخدر را کاهش دهد. 

تهران با رژیم طالبان روابط گسترده‌ای برقرار کرده، اما همچنان نگران افزایش تهدیدهای تروریستی از منشا افغانستان است. هفته گذشته سیروس امان‌اللهی، فرمانده قرارگاه شمال شرق نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، در سفر به شهرستان تایباد گفت که طرح انسداد مرزی به امنیت پایدار در مرزهای شرقی با افغانستان منجر خواهد شد.  

او گفته بود که برای تکمیل طرح «بزرگ و راهبردی» انسداد مرزی چهار گروه مهندسی کار می‌کنند تا مشکلات و موانع اجرای سریع طرح انسداد مرزی را شناسایی کنند و این طرح بر اساس جدول زمانی، به بهره‌برداری برسد. او پیش‌تر ادعا کرده بود که با افزایش تعامل میان جمهوری اسلامی و رژیم طالبان، امنیت در مرزها بیشتر شده است. 

عملیات دیوارکشی مرزی میان ایران و افغانستان به طول بیش از ۲۹۵ کیلومتر در استان خراسان رضوی در حال اجرا است. بلندی این دیوار و فنس‌کشی بالای آن چهار متر است.

مرکز شهرستان تایباد در فاصله ۹۰ کیلومتری مرز افغانستان واقع است و به‌ دلیل وجود گذرگاه مرزی دوغارون اهمیت ویژه‌ای برای ایران دارد. بخش زیادی از  صادرات ایران به افغانستان از طریق گذرگاه دوغارون انجام می‌شود. 

جمهوری اسلامی بر بخش‌هایی از نقاط مرزی با افغانستان و پاکستان کنترل کاملی ندارد و این موضوع تهدید گروه‌های تروریستی، قاچاقچیان مواد مخدر و انسان را افزایش می‌دهد. طرح انسداد مرزی با افغانستان نیز به منظور کاهش همین تهدیدها انجام می‌شود. 

پس از اعلام طرح انسداد مرزی جمهوری اسلامی ایران با افغانستان، رژیم طالبان به این اقدام واکنش نشان داد و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، گفت که طرح انسداد مرزی ایران با افغانستان باید با تفاهم دو طرف عملی شود. او ادعا کرده بود که خاک افغانستان امن است و برای هیچ کشوری تهدید محسوب نمی‌شود.   

از روی کار آمدن رژیم طالبان در افغانستان بیش از سه سال می‌گذرد و در این مدت فعالیت گروه‌های تروریستی از جمله شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) در افغانستان گزارش شده است. داعش در استان هرات، هم‌مرز با ایران، مسئولیت چندین حمله انفجاری به غیرنظامیان و حملات مسلحانه به نیروهای طالبان را بر عهده گرفت. جمهوری اسلامی سطح تعامل با رژیم طالبان افزایش داده است و از این گروه توقع دارد که تهدید داعش را برطرف کنند. طالبان هم ادعا می‌کنند داعش را سرکوب کرده‌اند.  

افزون بر داعش، گروه موسوم به جیش‌العدل نیز تهدیدی برای بر جمهوری اسلامی قلمداد می‌شود. این گروه اسلام‌گرای سنی مخالف حکومت ایران است و بیشتر فعالیت آن در استان سیستان‌وبلوچستان متمرکز است. گفته می‌شود برخی از جنگجویان جیش‌العدل دوشادوش طالبان برای فروپاشی حکومت پیشین افغانستان جنگیده‌اند و به همین دلیل طالبان هیچ اقدامی برای محدود کردن جیش‌العدل در افغانستان انجام نداده‌اند.  

قاچاقچیان انسان و مواد مخدر در بخش‌هایی از مرز مشترک افغانستان و ایران تردد دارند و جمهوری اسلامی نتوانسته است که تهدید این گروه‌ها را مهار کند. با سلطه‌ طالبان، صدها هزاران تن از شهروندان افغانستان از ترس طالبان یا بیکاری کشورشان را به مقصد ایران ترک کردند و غیرقانونی وارد خاک ایران می‌شوند. تهران از افزایش تعداد مهاجران افغان بدون اجازه اقامت قانونی نگران است و به همین دلیل طرح اخراج اجباری آن‌ها را تشدید کرده است.  

روی کار آمدن طالبان در افغانستان باعث شده است پاکستان، ایران، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و چین تدابیر امنیتی با این کشور را افزایش دهند. پاکستان هم بخش زیادی از مرزش با افغانستان را حصار کشیده است و این روند همچنان ادامه دارد.